Blog
UNBALANCED vs BALANCED
Sat 03 Dec 22 @ 11:11 am
# Πόσοι ενσύρματοι τρόποι μεταφοράς ηχητικού σήματος υφίστανται?
Υφίστανται δύο (2) τρόποι μεταφοράς του ηχητικού σήματος: α΄) Ο unbalanced και β΄) Ο balanced.
# Πώς ξεχωρίζει (οπτικά) ο εκάστοτε τρόπος?
Στην unbalanced περίπτωση, χρησιμοποιείται καλώδιο δύο (2) κλώνων. Ο ένας κλώνος χρησιμοποιείται για το σήμα (κανονικό + και αντεστραμμένο -) και ο άλλος κλώνος χρησιμοποιείται για τη γείωση (ground). Επίσης, στην unbalanced περίπτωση, χρησιμοποιούνται ακροδέκτες RCA ή/και TS (μονοφωνικά καρφιά).
Στην balanced περίπτωση, χρησιμοποιείται καλώδιο τριών (3) κλώνων. Ο ένας κλώνος χρησιμοποιείται για τη γείωση (ground), ο άλλος κλώνος χρησιμοποιείται για το κανονικό σήμα (hot ή +) και ο τελευταίος κλώνος χρησιμοποιείται για το αντεστραμμένο σήμα (cold ή -). Επίσης, στην balanced περίπτωση, χρησιμοποιούνται ακροδέκτες XLR ή/και TRS (στερεοφωνικά καρφιά).
# Γιατί υφίστανται δύο (2) τρόποι μεταφοράς του ηχητικού σήματος?
Ένας οποιοσδήποτε αγωγός (καλώδιο) σήματος, όσο μεγαλύτερο μήκος έχει, τόσο πιο ευάλωτος είναι σε ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές. Οι εν λόγω ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές δημιουργούν και κατ’ επέκταση προσθέτουν “θόρυβο” στο ηχητικό σήμα.
Όταν το μήκος του αγωγού είναι μικρό (π.χ. έως 3m), οι εν λόγω παρεμβολές, άρα και ο θόρυβος που δημιουργείται, είναι (πρακτικά) αμελητέος. Γι αυτό ακριβώς το λόγο και τα unbalanced καλώδια – ακροδέκτες χρησιμοποιούνται, είτε στη σύνδεση μεταξύ συσκευών Hi-Fi (οικιακές εφαρμογές), είτε στη σύνδεση μεταξύ πηγής (turntables και cd-players) και προενισχυτή (mixer).
Όταν το μήκος του αγωγού είναι μεγάλο, οι εν λόγω παρεμβολές, άρα και ο θόρυβος που δημιουργείται, δεν είναι αμελητέος. Γι αυτό ακριβώς το λόγο και τα balanced καλώδια – ακροδέκτες χρησιμοποιούνται σε επαγγελματικές εφαρμογές.
# Πως επιτυγχάνεται η “ακύρωση” του θορύβου στις περιπτώσεις balanced αγωγών?
Η βασική αρχή της κυματικής αναφέρει πως όταν προσθέσουμε δύο όμοια ακουστικά κύματα, αλλά αντίθετης φάσης (180 μοίρες) μεταξύ των, το αποτέλεσμα που λαμβάνουμε στην έξοδο είναι το "μηδέν".
Εφόσον χρησιμοποιούμε έναν controller ή ένα μίκτη ή μία επαγγελματική κάρτα ήχου με balanced εξόδους (XLR ή TRS), το pin#1 (του βύσματος) είναι η γείωση (ground), το pin#2 (του βύσματος) είναι το κανονικό σήμα (hot ή +) και pin#3 (του βύσματος) είναι το αντεστραμμένο σήμα (cold ή -), το οποίο το επιτυγχάνουμε μέσω μίας ενσωματωμένης ηλεκτρονικής διάταξης (στον controller ή στο μίκτη ή στην κάρτα ήχου) που ονομάζεται "αναστροφέας φάσης".
Όταν, λοιπόν, το σήμα “φτάσει” στην αμέσως επόμενη συσκευή (π.χ. Loudspeakers Management System ή -κατ’ εξαίρεση- Pro Amplifier), σε αυτή υφίσταται (πάντα) μία ηλεκτρονική διάταξη που ονομάζεται “διαφορικός ενισχυτής”, ο οποίος βγάζει τον άλλοτε συμφασικό θόρυβο εκτός φάσης (180 μοίρες) και το εκτός φάσης ωφέλιμο σήμα εντός φάσης (0 μοίρες). Ως εκ τούτου και ο θόρυβος “ακυρώνεται” - "μηδενίζεται" και το ωφέλιμο ηχητικό σήμα, όχι απλά “παραλαμβάνεται” αυτούσιο και "κάθαρο", αλλά και με διπλάσιο πλάτος (+6dB).
# Εν κατακλείδι, στο ερώτημα Unbalanced vs Balanced σύνδεση, ποια είναι η απάντηση?
Στις περιπτώσεις Hi-Fi Audio, σαφώς και Unbalanced. Στις περιπτώσεις Pro Audio, σαφώς και Balanced.
# Πώς οφείλει να συνδεθεί ένας controller, ο οποίος διαθέτει RCA Master Out, σε μία επαγγελματική διάταξη ήχου?
Κατ’ αρχήν ένας οποιοσδήποτε controller, ο οποίος διαθέτει RCA Master Out, δεν χαρακτηρίζεται ως επαγγελματικός! Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για έναν οποιονδήποτε μίκτη, το ίδιο ακριβώς ισχύει και για μία οποιαδήποτε κάρτα ήχου.
Από κει και πέρα, σε αυτές τις περιπτώσεις ο εν λόγω controller οφείλει να συνδέεται (μέσω καλωδίων RCA) πάντα στον υφιστάμενο μίκτη.
Αλλά, ακόμη και στις περιπτώσεις που και ο μίκτης διαθέτει RCA Master Out (π.χ. σε μικρά café ή σε οικιακές διατάξεις) και πάλι ο εν λόγω controller οφείλει να συνδέεται (μέσω RCA) στο μίκτη. Διότι οι controllers, οι οποίοι διαθέτουν RCA Master Out, συνήθως δεν διαθέτουν ξεχωριστό τροφοδοτικό - εξωτερική τροφοδοσία (ενώ ο εκάστοτε μίκτης διαθέτει), με ότι αυτό αρνητικά μπορεί ή θα συνεπάγεται.
# Εάν υφίσταται controller, ο οποίος διαθέτει RCA Master Out, αποτελεί λύση η χρήση adaptors (π.χ. από RCA σε XLR)?
Σαφέστατα “Όχι”! Οι εκάστοτε αντάπτορες δεν λύνουν το πρόβλημα, μεταξύ unbalanced και balanced σήματος! Το πρόβλημα "λύνεται" μόνο μέσω συσκευής "box" (unbalanced to balanced).
Πέρα αυτού, όπως αναφέρθηκε - εξηγήθηκε άνωθεν, το unbalanced σήμα έχει την υποδιπλάσια "δυναμική" έναντι του balanced σήματος. Με άλλα και απλά λόγια, το σήμα που εξέρχεται μέσω RCA εξόδων είναι "το μισό", από το σήμα που εξέρχεται μέσω XLR εξόδων. Γι αυτό ακριβώς το λόγο και στην περίπτωση μίας τέτοιας σύνδεσης, ενώ ο controller ή o μίκτης "παίζει στα κόκκινα", οι επαγγελματικοί ενισχυτές δεν "οδηγούνται" επαρκώς και "παίζουν στο χαλαρό".
# Εάν υφίσταται controller, ο οποίος διαθέτει RCA Master Out, αποτελεί λύση η αγορά – προσθήκη μίας επαγγελματικής κάρτας ήχου ή ενός "box" (unbalanced to balanced)?
Αν και οι απόψεις διίστανται, η προσωπική μου άποψη είναι ξεκάθαρα “Όχι”! Με το σκεπτικό ότι όσες περισσότερες συσκευές - καλώδια - βύσματα - ρεύματα παρεμβάλλονται, προς επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος, τόσο περισσότερο αυξάνεται η αλλοίωση της τελικής πιστότητας του ήχου.
# Πώς οφείλει να συνδεθεί ένας controller, ο οποίος διαθέτει XLR Master Out, σε μία επαγγελματική διάταξη ήχου?
Κατ’ αρχήν ένας οποιοσδήποτε controller, ο οποίος διαθέτει XLR Master Out, χαρακτηρίζεται ως επαγγελματικός! Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για έναν οποιονδήποτε μίκτη, το ίδιο ακριβώς ισχύει και για μία οποιαδήποτε κάρτα ήχου.
Από κει και πέρα, σε αυτές τις περιπτώσεις ο εν λόγω controller οφείλει να συνδέεται (μέσω XLR ή TRS) απευθείας στην επαγγελματική διάταξη ("καταργώντας" τον υφιστάμενο μίκτη).
Μοναδική εξαίρεση, αποτελεί η περίπτωση κατά την οποία ο υφιστάμενος μίκτης είναι κατά πολύ “ανώτερος” του controller. Για παράδειγμα, εάν θεωρήσουμε ότι διαθέτουμε έναν low to mid range controller (π.χ. Native Instruments Traktor S3 @ 450€) και ταυτόχρονα υφίσταται ένας high range μίκτης (π.χ. Pioneer DJM-V10 @ 3.780€ ή Pioneer DJM-900NXS2 @ 2.700€), τότε σαφώς προτείνεται η σύνδεση του controller στο μίκτη.
# Αξίζει η όποια επιπλέον δαπάνη, για την αγορά ποιοτικών καλωδίων?
Σαφέστατα "Ναι"! Διότι, όσο πιο "ποιοτικό" είναι το καλώδιο και οι ακροδέκτες του, τόσο μικρότερες "αλλοιώσεις" πιστότητας ηχητικού σήματος θα υπάρχουν. Βέβαια, από ένα σημείο (δαπάνης) και ύστερα, οι διαφορές πιστότητας δεν έχουν καμία πρακτική αξία (σε "συνηθισμένα" Pro Audio Gear).
Συνεπώς και για παράδειγμα, ένα ζευγάρι καλώδια RCA, μήκους 2m, κόστους ~35€ (π.χ. της Oyaide) ή έστω 80€ (π.χ. της Chord), είναι ένα λογικό και εύλογο ποσό. Αλλά, ένα ζευγάρι καλώδια RCA, μήκους 2m, κόστους ~350€ (π.χ. της Nordost), όχι, δεν είναι ένα λογικό ποσό, υπό την έννοια ότι η όποια ("ποιοτική") διαφορά δεν είναι πρακτικά αντιληπτή σε ένα "συνηθισμένο" Pro Audio Gear.